نظریه اجتماعی

ممنوعیت تیک‌تاک روز بسیار عجیبی را در اینترنت رقم خواهد زد

ممنوعیت تیک‌تاک روز بسیار عجیبی را در اینترنت رقم خواهد زد

جان هرمان

مترجم: سپهر مقصودی

هفته‌ی گذشته در رای گیری حزبی، کمیته‌ی روابط خارجیِ مجلس نمایندگان تحت کنترل جمهوری‌خواهان به پیشبرد لایحه‌ای رای داد که به رئیس جمهور بایدن اختیار تحریم یا ممنوعیت تیک‌تاک را می‌دهد. در آخر هفته، سناتور دموکرات مارک وارنر اعلام کرد که با مشارکت جان تونِ جمهوری‌خواه، اقدام مشابهی را در سنا ارائه خواهد کرد.

این حرکت ناگهانی به سمت ممنوعیت کامل این پلتفرم به دنبال سال‌ها بحث در مورد چگونگی مدیریت افزایش پلتفرم محبوب چینی است که از زمان ظهور ناگهانی آن در سال ۲۰۱۸، رقبای آمریکایی خود را در بازی خود شکست داده است. این امر بی‌سابقه خواهد بود. همچنین می‌تواند صنعت فناوری را وارد هرج و مرج کند.

ممنوعیت کامل با برخی موانع سیاسی مواجه است. جمهوری‌خواهان در فراخوان‌های خود برای ممنوعیت کامل تیک‌تاک که مایکل مک‌کال، رئیس کمیته مجلس نمایندگان، آن را «بالن جاسوسی در تلفن شما» توصیف کرد، متحد هستند. دموکرات‌ها در راهبردهایشان اختلاف نظر بیشتری دارند. برخی از آن‌ها پذیرای ممنوعیت هستند، اما نه این نوع ممنوعیت. دیگران، از جمله الیزابت وارن، پیشنهاد کرده‌اند که با تیک‌تاک از طریق مقررات گسترده‌تر و در سطح صنعت برخورد شود. اکثر آن‌ها از رهبری دولت بایدن پیروی می‌کنند و تحقیقات در حال انجام در مورد عملیات تیک‌تاک توسط کمیته سرمایه‌گذاری خارجی در ایالات متحده را به تعویق می‌اندازند.

جو بایدن

با این حال، ارزش این را دارد که به معنای واقعی ناپدید شدن ناگهانی تیک‌تاک فکر کنیم. از زمانی که تلاش‌های دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۰ برای بستن برنامه و سپس فروش آن به یک شرکت آمریکایی خنثی شد، فشار برای انجام کاری همچنان افزایش یافته است. از زمانی که او از سمت خود را ترک کرد، چشم انداز بیشتر، نه کمتر، واقع‌بینانه شده است. بسیاری از ایالت‌ها ممنوعیت‌های جزئی خود را وضع کرده‌اند و استفاده از تیک‌تاک را در سخت‌افزار دولتی و کالج‌ها محدود کرده‌اند. هفته‌ی گذشته، دولت بایدن اعلام کرد که آژانس‌های فدرال ۳۰ روز فرصت دارند تا تیک‌تاک را از دستگاه‌های دولتی حذف کنند. ارتش ایالات‌متحده این برنامه را برای سال‌ها ممنوع کرده است. ممنوعیت‌های محدود مشابهی در بخش‌هایی از اروپا و کانادا وجود دارد. در سال ۲۰۲۰، به عنوان بخشی از سرکوب گسترده خدمات آنلاین متعلق به چین، هند این برنامه را به طور کامل ممنوع کرد. تیک‌تاک – که شرکت مادر آن، بایت‌دنس۱ByteDance، در پکن مستقر است – در حال حاضر در واشنگتن بدون حامی است. تلاش معتبرتر برای ممنوعیت فقط یک حادثه جدی بین‌المللی یا یک انتخابات ریاست‌جمهوری دورتر است.

عامل اصلی متحرک در فشار برای ممنوعیت تیک‌تاک، مالکیت چینی این برنامه و روابط ادعایی آن با دولت چین است. از این نظر، این یک داستان امنیتی ملی است. اما پرونده‌ی گسترده‌تری که علیه تیک‌تاک در حال ارائه است، آشناست. این برنامه یک رسانه‌ی اجتماعی است که محتوا و اطلاعات شخصی را از میلیون‌ها کاربر آمریکایی روزانه که از این برنامه در دستگاه‌هایی استفاده می‌کنند که اطلاعات مکان و سایر عادات آن‌ها را جمع‌آوری و به اشتراک می‌گذارند، جمع‌آوری می‌کند. واضح است که همین کاربران به نحوی تحت‌تأثیر محتوایی هستند که در برنامه با آن مواجه می‌شوند و از طریق یک سیستم غیرشفاف به آن‌ها ویدیو ارائه می‌دهد. امر موردعلاقه‌ی بسیاری از کاربران آن است که برای آن‌ها ارتباط بی‌نظیری با فرهنگ گسترده‌تر است. برای دیگران، این یک مکان کابوس‌وار پر از توطئه‌، محتوای آزاردهنده و آسیب‌های مختلف برای سلامت روان است. برای تعداد معدودی، منبع کار و مکانی برای یافتن سریع مخاطبان بزرگ است. بیشتر، واقعاً، این راهی است که مردم وقت خود را با تلفن‌هایشان سپری کنند. این یک برداشت کاملاً آزاردهنده در مورد عوام است، یک محفظه‌ی عظیم مبتنی بر سود است که حول محدوده‌های خیره‌کننده تعامل انسانی با هدف فروش تبلیغات ساخته شده است، یعنی اگر موضوع مالکیت را کنار بگذاریم، اساساً از فیس‌بوک، اینستاگرام، اسنپ‌چت و توییتر که از سال ۲۰۱۸ بی‌رحمانه کاربران را از آن‌ها بیرون می‌آورد و در عوض، بی‌شرمانه ویژگی‌های اصلی آن‌ها را کپی کرده‌اند، قابل تشخیص نیست.

ارتباط ادعایی تیک‌تاک با دولت چین یک موضوع جدی است، اما در اینجا نیز مرز بین تیک‌تاک و رقبای داخلی آن آنقدر که به نظر می‌رسد واضح نیست – نوع داده‌هایی که تیک‌تاک می‌تواند جمع‌آوری کند و از نظر تئوری به دولت چین منتقل کند، در حال حاضر از طریق طیف گسترده‌ای از کارگزاران داده‌ای که مقررات ضعیفی دارند، توسط شرکت‌های فناوری خود آمریکا، در دسترس است. (بلندترین صداها علیه ممنوعیت احتمالی خارج از دولت است و در درجه اول به گفتار و سابقه مربوط می شود: اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا بر اساس قانون اساسی علیه لایحه‌ی مجلس نمایندگان آمده است؛ گروه مترقی مبارزه برای آینده آن را بیهوده و مضر می‌داند و در عوض برای مقررات جامع حریم خصوصی رسانه‌های اجتماعی از آن دفاع می‌کند.)

با این حال، ممنوعیت جذابیت آشکاری برای قانونگذاران دارد. نگرانی اصلی در مورد تیک‌تاک – اینکه شرکت مادرش مشمول قوانین امنیتی در چین است که ممکن است آن را مجبور کند داده‌های کاربران را با دولت به اشتراک بگذارد – معتبر است و با گزارش‌های تحقیقی تایید شده است. افکار عمومی در مورد تأثیر رسانه‌های اجتماعی به طور کلی تا حدودی تیره شده و اقدام علیه تیک‌تاک از نظر روایی و قانونی گزینه ساده‌تری برای انجام کاری در مورد تأثیر فناوری بزرگ است. اقدام تهاجمی علیه شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی آمریکایی از نظر قانونی پیچیده و از نظر سیاسی پر از مشکلات خواهد بود. ارتباط تیک‌تاک با دولتی که قبلاً تحریم شده است، جنگ صلیبی علیه آن را به عنوان بخشی از یک جنگ تجاری، یا به عنوان یک موضوع استثنایی در روابط داخلی، آسان‌تر می‌کند تا چیزی که در غیر این صورت شرکت‌های فناوری مشابه آمریکایی باید نگران آن باشند.

ژانگ ییمینگ (موسس تیک‌تاک)

با این حال، در عمل، ممنوعیت یک تجربه عجیب و غریب برای کاربران اینترنت آمریکایی خواهد بود. بخش عمده‌ای از أمور روال‌ روزانه دیجیتالی آن‌ها به سادگی از تلفن‌هایشان حذف می‌شود یا حداقل دسترسی به آن‌ها بسیار سخت‌تر می‌شود.

صنعت فناوری آمریکا نیز وارد قلمروی ناشناخته خواهد شد. رویکرد دولت چین به اینترنت از همان ابتدا سانسور بود. با این حال، با یک سیاست صنعتی تهاجمی همراه بود که هدف آن تقویت صنعت فناوری و اینترنت بومی بود که در نهایت منجر به ایجاد شرکت‌های موفقی مانند بایت‌دنس شد. ممنوعیت تیک‌تاک گامی ناشیانه در مسیری مشابه خواهد بود. این می‌تواند در را برای یک رقیب بومی باز کند یا راه را برای جانشینی متفاوت، هموار کند. (توییتر احتمالاً زمانی که واین۲Vine را در سال ۲۰۱۶ نابود کرد، دریچه‌ای برای تیک‌تاک ایجاد کرد.) تأثیرات پایین‌دستی بر تجارت و سیاست فوری، عمده و قابل پیش‌بینی آسان‌تر از تأثیرات تیک‌تاک نیست (تأثیر این برنامه بر صنعت موسیقی آمریکا به تنهایی غیرممکن است که نادیده گرفته شود). مشاغل مجاور رسانه‌های اجتماعی بی‌شماری در یک لحظه تغییر خواهند کرد. برخی نیز به طور کامل ناپدید می‌شوند.

عواقب آن از آنجا عجیب‌تر می‌شود که ممنوعیت تیک‌تاک به عنوان یک سیاست صنعتی تکه‌تکه عمل می‌کند. این می‌تواند غول‌های فناوری آمریکایی را تقویت کند، که بسیاری از آن‌ها در حال حاضر به روش‌های آشکار تحت نظارت دولت فدرال هستند. موفقیت تیک‌تاک به قیمت بسیار تمام شده است و شرکت را در حال حاضر وارد یک بحران وجودی کرده است و همچنین بحران‌های ظریف‌تر: تمو۳Temu و شین۴Shein، دو شرکت تجارت الکترونیکی چینی که اولین تهدید معتبر برای آمازون در سال‌های اخیر هستند، بیشتر موفقیت خود را مدیون تبلیغ در تیک‌تاک هستند و بدون آن با مشکل مواجه خواهند شد. به عبارت دیگر، برای شرکت‌های داخلی که بسیاری از همان سیاستمدارانی که مشتاق تحریم تیک‌تاک هستند، حامی‌شان هستند، می‌تواند روز خوبی باشد.

یا … شاید نه؟ منتقدان و قانونگذارانی که تمرکز محدودی بر «جاسوسی» و «جاسوسی دیجیتال» دارند، تمایل دارند با اینکه تیک‌تاک در اینترنت آمریکا و به طور کلی فرهنگ مرکزی شده است، یا به حداقل برسد یا واقعاً شکست بخورند. تقریباً از هر لحاظ مورد حسادت همه رقبای آمریکایی خود است، و در حالی که ناپدید شدن آن ممکن است مقداری از بودجه‌ی تبلیغاتی را برای بازپس‌گیری متا، گوگل و توییتر آزاد کند و مطمئناً می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای برخی از آن‌ها ایجاد کند و به همین راحتی می‌تواند دور شدن ناگهانی از یک نوع خاص از شرکت رسانه‌های اجتماعی را نشان دهد. از همان ابتدا، تیک‌تاک با اتخاذ رویکرد حداکثری نسبت به سبک غالب رسانه‌های اجتماعی موفق شد. این رویکرد فیسبوک، اینستاگرام، واین، توییتر و اسنپ چت بود، اما بیشتر و با شرم کمتر – ترکیبی از هر راهبرد تعامل شناخته شده و ویژگی اعتیادآور به محصولی آنقدر تهاجمی و عادتی که انتقاد را به چالش می‌کشد. همتایان آن پنج سال گذشته را صرف تعقیبش کرده‌اند و نتوانسته‌اند به آن دست یابند و اغلب هویت خود و همچنین فعال‌ترین کاربران خود را در این فرآیند از دست داده‌اند. موفقیت تیک‌تاک زندگی آخرین دوره‌ی شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی آمریکایی را که قبلاً عمر خود را نشان می‌دادند، از بین برد و برخی از محصولات آن‌ها را غیرقابل تشخیص و غیرعادی کرد. آنچه برای کاربران تیک‌تاک باقی می‌ماند، در صورت ناپدید شدن، مجموعه‌ای از پلتفرم‌هایی است که به طور کامل پیرامون وجود تیک‌تاک پیکربندی شده‌اند. ناپدید شدن آن، به جای نجات آن‌ها، می‌تواند نشان دهد که چقدر راه خود را گم کرده‌اند.

ممنوعیت تیک‌تاک، بیش از هر چیز، روز بسیار عجیبی را در اینترنت ایجاد می‌کند، چیزی که برای کاربران اینترنتی آمریکایی غیرقابل قبول به نظر می‌رسد، حتی در صورت وقوع. به احتمال زیاد این امکان وجود ندارد – در میان سایر احتمالات، فروش اجباری به یک شرکت آمریکایی، بسیار شبیه آنچه برای برنامه دوستیابی گریندر۵Grindr در سال ۲۰۲۰ اتفاق افتاد، می‌تواند نیازهای قانونگذاران را برآورده کند بدون اینکه واکنش‌های منفی زیادی ایجاد کند. اما تصور نکنید که نمی‌تواند.

این متن ترجمه‌ای بود از مقاله‌ی Tik Tok Ban Would Make For a Very Strange Day on the Internet به قلم John Herman که در وبسایت New York Magazine منتشر شده است.

About Author

author-avatar

درباره سپهر مقصودی

متولد 1378 - دانشجوی کارشناسی‌ارشد | دانشگاه لیدن - دبیر سابق انجمن علمی روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد - حوزه‌ی فعالیت: اسلاوی ژیژک، روانکاوی لکان، روانشناسی سیاسی

بازگشت به لیست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *